De provincie heeft als toezichthouder in april 2024 ons de Begrotingscirculaire 2025-2028 voor gemeenten toegestuurd. Daarna zijn de Voorjaarsnota 2024 van het rijk, de meicirculaire 2024 en het Hoofdlijnenakkoord verschenen met daarin gevolgen voor de gemeenten. Met de aanvulling op de begrotingscirculaire informeert de provincie gemeenten over onderwerpen die hieruit voortkomen en die belangrijk zijn voor de begroting 2025-2028.
Als gemeente komen we voor repressief toezicht in aanmerking wanneer we voldoen aan:
- een reëel structureel sluitende begroting 2025, dan wel een meerjarenraming waarin minimaal 2028 reëel sluitend is.
- De vastgestelde jaarrekening 2023 en de begroting 2025 moeten tijdig, respectievelijk vóór 15 juli en 15 november 2024, aan Gedeputeerde Staten zijn ingezonden.
Het centraal uitgangspunt in het financieel toezicht van de provincie is dat er een structureel en reëel evenwicht is in de (meerjaren)begroting. Als structurele lasten gedekt zijn door structurele baten is er sprake van structureel evenwicht. Dit geldt per jaarschijf. Hiervoor is het van belang dat uit de begroting duidelijk blijkt welke geraamde baten en lasten structureel van aard zijn en welke incidenteel. Het overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten en van de beoogde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves zijn hierbij van groot belang .
Het reëel evenwicht houdt in dat de ramingen volledig, realistisch en haalbaar zijn.
Afspraak eenmalige korting € 675 miljoen op het gemeentefonds in 2025
Gemeenten kunnen de eenmalige daling van het gemeentefonds van € 675 miljoen in 2025 aanmerken als negatieve incidentele baat. Zij zijn hiertoe niet verplicht. Voor het financieel toezicht gelden onverminderd de uitgangspunten van het Gemeenschappelijk Toezichtkader.
Extra middelen voor indexatie Wmo
Het toezichtskader blijft dat gemeenten de algemene uitkering op basis van minimaal de meicirculaire moeten ramen. Nu extra middelen voor indexatie Wmo nog niet verwerkt zijn in de circulaire van het gemeentefonds kunnen gemeenten deze dus niet ramen.
Verlengen richtlijn extra middelen jeugdzorg voor 2025-2028
Gemeenten mogen in de jaarschijven 2026, 2027 en 2028 de middelen zoals die in de Hervormingsagenda zijn afgesproken als structurele en reële raming meenemen in hun meerjarenraming. Concreet gaat het om respectievelijk € 284 miljoen, € 211 miljoen en € 250 miljoen. Daarnaast mogen gemeenten in hun begroting rekening houden met een besparing op de uitgaven van € 500 miljoen in 2026 en vanaf 2027 € 511 miljoen (structureel) als gevolg van maatregelen die het rijk zal uitwerken.
Verlengen richtlijn extra middelen klimaat voor 2025-2028
Gemeenten kunnen erop rekenen dat ze voor de jaren na 2023 in ieder geval hetzelfde bedrag voor klimaat- en energietaken ontvangen als in 2023 voor de basisfinanciering. Gemeenten mogen het bedrag wat zij in 2023 ontvangen voor de klimaat- en energiegelden opnemen als structurele baat in de begroting 2025 voor de jaren 2025 tot en met 2028. Voor wat betreft de planfinanciering is nog veel onzeker. Gemeenten kunnen dit ramen op basis van de verkregen beschikking. Voor zowel de basis als de planfinanciering geldt hierbij dat gemeenten een gelijk bedrag aan extra lasten opnemen voor de klimaat- en energietaken.
Raming BTW-compensatiefonds (BCF)
Gemeenten kunnen in de ramingen in hun begroting en meerjarenraming rekening houden met de ruimte onder het plafond van het BCF.
Toezicht
Jaarlijks voor 1 januari van het betreffende jaar besluit de provincie of onze gemeente onder repressief (toezicht achteraf) of preventief toezicht valt. Tot op heden vallen wij onder repressief toezicht.